2-2-1 نحوه افشای اطلاعات در صورت های مالی
هدف صورتهای مالی ارائـه اطلاعاتی تلخیص و طبقهبندی شده در مورد وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری است تا توسط طیف وسیعی از استفادهکنندگان در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد. گرچه صورتهای مالی ممکن است دربرگیرنده اطلاعات قابلتوجه و شاخصهای مختلفی از قبیل “عایدی هر سهم” باشد، لیکن این مقیاسها به تنهایی قادر به ارائـه مبنایی برای تجزیه و تحلیل مفید یا تصمیمگیری محتاطانه نخواهد بود. تجزیه و تحلیل مفید مستلزم ارزیابی مجموعهای از اطلاعات است که از میان آنها دادههای مربوط به هدف خاص را میتوان انتخاب نمود و در کنار سایر اطلاعات مورد سنجش قرار داد.
اطلاعات مالی در قالب مجموعهای شکل یافته تحت عنوان صورتهای مالی ارائه می شود که دربرگیرنده صورتهای مالی اساسی و یادداشتهای توضیحی و در برخی موارد اطلاعات متمم است. این مجموعه، اطلاعات خاص را برجسته میکند و رابطه بین اطلاعات مختلف را بیان می دارد که اساساً از اهمیت بیشتری برخوردار است. ارائه صورتهای مالی در قالب این ساختار قراردادی، اطلاعات مالی را برای استفادهکنندگان قابل فهمتر و قابلیت مقایسه صورتهای مالی واحدهای تجاری مختلف را تسهیل میکند در چارچـوب ساختار کلی صورتهای مالی، نحوه ارائه موضوع خاص مستلزم بررسی میزان اهمیت آن موضوع و نیز میزان مناسب افشای اطلاعات جزئیات مربوط به آن است. بنابراین، اطلاعاتی در اولویت گزارشگری قرار می گیرد که انتظار میرود برای ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری حائز بیشترین اهمیت باشد (استاندارد های حسابداری، سازمان حسابرسی، 1389).
2-2-6-1 ادغام اطلاعات
معاملات و سایر رویدادهای متعدد و متنوعی موثر بر واحد تجاری در قالب کلمات و اعداد نسبتاً محدودی در صورتهای مالی ارائه میشود. این امر مستلزم گذر از فرایند ادغام است که لزوماً متضمن عمل تفسیر و سادهسازی اطلاعات میباشد.
حد مناسب ادغام، بستگی به این امر دارد که افشای اطلاعات جزئیات بیشتر اطلاعات تاچه حد برای استفادهکنندگان مفید واقع میشود. هرگاه اطلاعات بهنحوی مناسب ادغام شود، صورتهای مالی دربرگیرنده اطلاعاتی خواهد بود که بیشتر استفادهکنندگان صورتهای مالی حتی با دراختیار داشتن مشروح اطلاعات از قبیل شرح تکتک معاملات و سایر رویدادها، به آن دسترسی نمییافتند (استاندارد های حسابداری، سازمان حسابرسی، 1389).
2-2-6-2 طبقه بندی
برای تسهیل تجزیه و تحلیل، طبقهبندی اقلام در صورتهای مالی بهنحوی انجام میشود که اقلام با ماهیت یا نقش مشابه باهم نمایش یابند و از اقلام غیرمشابه تمیز داده شوند. بهطورمثال، فروش کالا از عوارض فروش تمیز داده میشود و هزینهها برحسب طبقات فراگیری که بیانگر ماهیت هزینه (مانند خرید یا هزینه دستمزد) یا کارکرد آن در رابطه با واحد تجاری است (از قبیل هزینههای تولید، فروش و اداری) طبقهبندی میشود. در این طبقهبندی، ایننکته باید مورد توجه قرار گیرد که ارائـه اقلام با خصوصیات مشابه چون تداوم یا تکرار، ثبات، مخاطره و اتکاپذیری، جدا از اقلام با خصوصیات غیرمشابه، مفیدتر خواهد بود.
طبقهبندی های مشابه یا مرتبط باید در صورتهای مالی بهنحوی ارائه شود که وجه تشابه یا ارتباط را بهطور برجسته نشان دهد. بهطور مثال، انواع مختلف داراییهای جاری در کنار یکدیگر نشان داده میشود و بدهیهای جاری معمولاً بهنحوی نمایش مییابد که رابطه آنها با داراییهای جاری برجسته گردد.
1-1 پرسشهای اصلی و فرعی تحقیق
دراین پژوهش، به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا مسیر ومیزان تغییراظهارنظر حسابرسی نسبت به سال قبل، میتواند بر به موقعبودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت تاثیر بگذارد؟ در این مورد، در این تحقیق به سه روش به این موضوع پرداخته می شود اولا ماهیت تعدیل اظهارنظر حسابرسی بررسی می شود و با در نظر گرفتن اینکه، آیا انواع مختلف گزارش ها ممکن است روی به موقع بودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت اثر بگذارد؟ ثانیا به جای اینکه تنها ماهیت این گزارش را در سال جاری بررسی شود تغییر در اظهارنظر حسابرسی را آزمایش می شود. همین رابطه میان اظهارنظر حسابرسی و به موقع بودن درآمدها در این جامعه مورد بررسی قرار می گیرد که در برگیرنده تعدادی از تغییرات منظم می باشد (Haw et al. 2003).
2-2-1 نحوه افشای اطلاعات در صورت های مالی
هدف صورتهای مالی ارائـه اطلاعاتی تلخیص و طبقهبندی شده در مورد وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری است تا توسط طیف وسیعی از استفادهکنندگان در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد. گرچه صورتهای مالی ممکن است دربرگیرنده اطلاعات قابلتوجه و شاخصهای مختلفی از قبیل “عایدی هر سهم” باشد، لیکن این مقیاسها به تنهایی قادر به ارائـه مبنایی برای تجزیه و تحلیل مفید یا تصمیمگیری محتاطانه نخواهد بود. تجزیه و تحلیل مفید مستلزم ارزیابی مجموعهای از اطلاعات است که از میان آنها دادههای مربوط به هدف خاص را میتوان انتخاب نمود و در کنار سایر اطلاعات مورد سنجش قرار داد.
اطلاعات مالی در قالب مجموعهای شکل یافته تحت عنوان صورتهای مالی ارائه می شود که دربرگیرنده صورتهای مالی اساسی و یادداشتهای توضیحی و در برخی موارد اطلاعات متمم است. این مجموعه، اطلاعات خاص را برجسته میکند و رابطه بین اطلاعات مختلف را بیان می دارد که اساساً از اهمیت بیشتری برخوردار است. ارائه صورتهای مالی در قالب این ساختار قراردادی، اطلاعات مالی را برای استفادهکنندگان قابل فهمتر و قابلیت مقایسه صورتهای مالی واحدهای تجاری مختلف را تسهیل میکند در چارچـوب ساختار کلی صورتهای مالی، نحوه ارائه موضوع خاص مستلزم بررسی میزان اهمیت آن موضوع و نیز میزان مناسب افشای اطلاعات جزئیات مربوط به آن است. بنابراین، اطلاعاتی در اولویت گزارشگری قرار می گیرد که انتظار میرود برای ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری حائز بیشترین اهمیت باشد (استاندارد های حسابداری، سازمان حسابرسی، 1389).
2-2-6-1 ادغام اطلاعات
معاملات و سایر رویدادهای متعدد و متنوعی موثر بر واحد تجاری در قالب کلمات و اعداد نسبتاً محدودی در صورتهای مالی ارائه میشود. این امر مستلزم گذر از فرایند ادغام است که لزوماً متضمن عمل تفسیر و سادهسازی اطلاعات میباشد.
حد مناسب ادغام، بستگی به این امر دارد که افشای اطلاعات جزئیات بیشتر اطلاعات تاچه حد برای استفادهکنندگان مفید واقع میشود. هرگاه اطلاعات بهنحوی مناسب ادغام شود، صورتهای مالی دربرگیرنده اطلاعاتی خواهد بود که بیشتر استفادهکنندگان صورتهای مالی حتی با دراختیار داشتن مشروح اطلاعات از قبیل شرح تکتک معاملات و سایر رویدادها، به آن دسترسی نمییافتند (استاندارد های حسابداری، سازمان حسابرسی، 1389).
2-2-6-2 طبقه بندی
برای تسهیل تجزیه و تحلیل، طبقهبندی اقلام در صورتهای مالی بهنحوی انجام میشود که اقلام با ماهیت یا نقش مشابه باهم نمایش یابند و از اقلام غیرمشابه تمیز داده شوند. بهطورمثال، فروش کالا از عوارض فروش تمیز داده میشود و هزینهها برحسب طبقات فراگیری که بیانگر ماهیت هزینه (مانند خرید یا هزینه دستمزد) یا کارکرد آن در رابطه با واحد تجاری است (از قبیل هزینههای تولید، فروش و اداری) طبقهبندی میشود. در این طبقهبندی، ایننکته باید مورد توجه قرار گیرد که ارائـه اقلام با خصوصیات مشابه چون تداوم یا تکرار، ثبات، مخاطره و اتکاپذیری، جدا از اقلام با خصوصیات غیرمشابه، مفیدتر خواهد بود.
طبقهبندی های مشابه یا مرتبط باید در صورتهای مالی بهنحوی ارائه شود که وجه تشابه یا ارتباط را بهطور برجسته نشان دهد. بهطور مثال، انواع مختلف داراییهای جاری در کنار یکدیگر نشان داده میشود و بدهیهای جاری معمولاً بهنحوی نمایش مییابد که رابطه آنها با داراییهای جاری برجسته گردد.
1-1 پرسشهای اصلی و فرعی تحقیق
دراین پژوهش، به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا مسیر ومیزان تغییراظهارنظر حسابرسی نسبت به سال قبل، میتواند بر به موقعبودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت تاثیر بگذارد؟ در این مورد، در این تحقیق به سه روش به این موضوع پرداخته می شود اولا ماهیت تعدیل اظهارنظر حسابرسی بررسی می شود و با در نظر گرفتن اینکه، آیا انواع مختلف گزارش ها ممکن است روی به موقع بودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت اثر بگذارد؟ ثانیا به جای اینکه تنها ماهیت این گزارش را در سال جاری بررسی شود تغییر در اظهارنظر حسابرسی را آزمایش می شود. همین رابطه میان اظهارنظر حسابرسی و به موقع بودن درآمدها در این جامعه مورد بررسی قرار می گیرد که در برگیرنده تعدادی از تغییرات منظم می باشد (Haw et al. 2003).
2-2 حسابرسی صورت های مالی
حسابرسی فرایندی است منظم و باقاعده (سیستماتیک) برای جمعآوری و ارزیابی بیطرفانه شواهد درباره ادعای مربوط به فعالیت و منابع اقتصادی بهمنظور تعیین درجه انطباق این ادعاها با معیارهای از پیش تعیینشده و گزارش نتایج به افراد ذینفع می باشد (نیکخواه آزاد، 1379).
بدون تردید حسابرسی فرآیند اطمینان بخشی درباره قابلیت اتکا و مربوط بودن اطلاعات صورت های مالی است. وجود تضاد منافع میان سهامداران و مدیران اهمیت ویژه ای به حسابرسی برای رفع این تضاد می دهد. حسابرسی به عنوان یک ساز وکاری کارآمد، به سهامداران این اطمینان را می دهد که مدیران در اداره شرکت در راستای منافع سهامداران عمل نموده اند یا خیر؟ از این رو، کار حسابرسی اطینان بخشی به سهامداران و سایر اشخاص ذینفعی است که با شرکت طرف قرارداد هستند (Walker. M 2003).
حسابرس باید این موضوع را ارزیابی کند که آیا صورتهای مالی، از تمام جنبههای بااهمیت، طبق استانداردهای حسابداری، به نحو مطلوب تهیه شده است یا خیر. در این ارزیابی باید به جنبههای کیفی رویههای حسابداری واحد تجاری، شامل نشانههای احتمالی جانبداری در قضاوتهای مدیریت، توجه شود (استاندارد حسابرسی،شماره 700).
بسیاری استفادهکنندگان از گزارش حسابرسی، انتظار دارند که حسابرسان تمامی تقلب ها و اقدام های غیرقانونی را کشف و به عموم اطلاع دهند؛ حال آنکه هدف حسابرسی صورتهای مالی آن است که حسابرس بتواند درباره انطباق صورتهای مالی تهیهشده از جنبههای بااهمیت و با استفاده از استانداردهای حسابداری، اظهارنظر کند. با در نظر گرفتن اینکه میزان درخورتوجهی از اطلاعات مورد نیاز استفادهکنندگان توسط مدیریت بنگاههای اقتصادی تهیه، پردازش و گزارش میشود، بهدست آوردن اطمینان نسبی از کیفیت این اطلاعات، ضروری بهنظر میرسد. هدف گزارش که محصول نهایی فعالیت حسابرسی است، بهینه کردن گزارشگری مالی (اقتصادی) از طریق افزودن اعتبار به اطلاعات گزارش شده است؛ اعتباری که بر مبنای شواهد بهدست آمده و در نتیجه درخور توجیه است. اگر گزارش حسابرسی توان ارائه نتایج حسابرسی را نداشته باشد، در حقیقت هدفهای حسابرسی تحقق نیافته و بنابراین حسابرسی فاقد هرگونه ارزش اقتصادی خواهد بود(رجبی و صابری، 1391).
1-1 پرسشهای اصلی و فرعی تحقیق
دراین پژوهش، به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا مسیر ومیزان تغییراظهارنظر حسابرسی نسبت به سال قبل، میتواند بر به موقعبودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت تاثیر بگذارد؟ در این مورد، در این تحقیق به سه روش به این موضوع پرداخته می شود اولا ماهیت تعدیل اظهارنظر حسابرسی بررسی می شود و با در نظر گرفتن اینکه، آیا انواع مختلف گزارش ها ممکن است روی به موقع بودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت اثر بگذارد؟ ثانیا به جای اینکه تنها ماهیت این گزارش را در سال جاری بررسی شود تغییر در اظهارنظر حسابرسی را آزمایش می شود. همین رابطه میان اظهارنظر حسابرسی و به موقع بودن درآمدها در این جامعه مورد بررسی قرار می گیرد که در برگیرنده تعدادی از تغییرات منظم می باشد (Haw et al. 2003).
2-2 حسابرسی صورت های مالی
حسابرسی فرایندی است منظم و باقاعده (سیستماتیک) برای جمعآوری و ارزیابی بیطرفانه شواهد درباره ادعای مربوط به فعالیت و منابع اقتصادی بهمنظور تعیین درجه انطباق این ادعاها با معیارهای از پیش تعیینشده و گزارش نتایج به افراد ذینفع می باشد (نیکخواه آزاد، 1379).
بدون تردید حسابرسی فرآیند اطمینان بخشی درباره قابلیت اتکا و مربوط بودن اطلاعات صورت های مالی است. وجود تضاد منافع میان سهامداران و مدیران اهمیت ویژه ای به حسابرسی برای رفع این تضاد می دهد. حسابرسی به عنوان یک ساز وکاری کارآمد، به سهامداران این اطمینان را می دهد که مدیران در اداره شرکت در راستای منافع سهامداران عمل نموده اند یا خیر؟ از این رو، کار حسابرسی اطینان بخشی به سهامداران و سایر اشخاص ذینفعی است که با شرکت طرف قرارداد هستند (Walker. M 2003).
حسابرس باید این موضوع را ارزیابی کند که آیا صورتهای مالی، از تمام جنبههای بااهمیت، طبق استانداردهای حسابداری، به نحو مطلوب تهیه شده است یا خیر. در این ارزیابی باید به جنبههای کیفی رویههای حسابداری واحد تجاری، شامل نشانههای احتمالی جانبداری در قضاوتهای مدیریت، توجه شود (استاندارد حسابرسی،شماره 700).
بسیاری استفادهکنندگان از گزارش حسابرسی، انتظار دارند که حسابرسان تمامی تقلب ها و اقدام های غیرقانونی را کشف و به عموم اطلاع دهند؛ حال آنکه هدف حسابرسی صورتهای مالی آن است که حسابرس بتواند درباره انطباق صورتهای مالی تهیهشده از جنبههای بااهمیت و با استفاده از استانداردهای حسابداری، اظهارنظر کند. با در نظر گرفتن اینکه میزان درخورتوجهی از اطلاعات مورد نیاز استفادهکنندگان توسط مدیریت بنگاههای اقتصادی تهیه، پردازش و گزارش میشود، بهدست آوردن اطمینان نسبی از کیفیت این اطلاعات، ضروری بهنظر میرسد. هدف گزارش که محصول نهایی فعالیت حسابرسی است، بهینه کردن گزارشگری مالی (اقتصادی) از طریق افزودن اعتبار به اطلاعات گزارش شده است؛ اعتباری که بر مبنای شواهد بهدست آمده و در نتیجه درخور توجیه است. اگر گزارش حسابرسی توان ارائه نتایج حسابرسی را نداشته باشد، در حقیقت هدفهای حسابرسی تحقق نیافته و بنابراین حسابرسی فاقد هرگونه ارزش اقتصادی خواهد بود(رجبی و صابری، 1391).
1-1 پرسشهای اصلی و فرعی تحقیق
دراین پژوهش، به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا مسیر ومیزان تغییراظهارنظر حسابرسی نسبت به سال قبل، میتواند بر به موقعبودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت تاثیر بگذارد؟ در این مورد، در این تحقیق به سه روش به این موضوع پرداخته می شود اولا ماهیت تعدیل اظهارنظر حسابرسی بررسی می شود و با در نظر گرفتن اینکه، آیا انواع مختلف گزارش ها ممکن است روی به موقع بودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت اثر بگذارد؟ ثانیا به جای اینکه تنها ماهیت این گزارش را در سال جاری بررسی شود تغییر در اظهارنظر حسابرسی را آزمایش می شود. همین رابطه میان اظهارنظر حسابرسی و به موقع بودن درآمدها در این جامعه مورد بررسی قرار می گیرد که در برگیرنده تعدادی از تغییرات منظم می باشد (Haw et al. 2003).
4-1 مقدمه
در فصل سوم روش جمع آوری دادهها و همچنین نحوه آزمون فرضیهها مورد بررسی قرار گرفت. در نتیجه، مجموعهای فراهم شد تا با استفاده از آن بتوان فرضیههای تحقیق را آزمون کرد. این فصل به تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیهها میپردازد. تجزیه و تحلیل دادهها شامل شرح و آماده سازی دادهها، تجزیه و تحلیل روابط میان متغیرها و مقایسه نتایج مشاهده شده با فرضیه مورد انتظار است. نتایج حاصل از مدلهای تخمین زده شده برای آزمون فرضیههای تحقیق در ادامه بیان میشود.
در ابتدای این فصل به آمار توصیفی متغیرهای تحقیق شامل میانگین، بیشترین، کمترین و انحراف معیار پرداخته میشود. این شاخصها توزیع آماری متغیرها را نشان می دهد.
سپس با استفاده از تجزیه و تحلیل همبستگی و رگرسیون، مدلها برازش شده و فرضیههای تحقیق مورد آزمون قرار می گیرد. همچنین پیش فرضهای رگرسیون مورد بررسی قرار میگیرد. استنباط آماری در مورد آزمون فرضیه بر اساس سطح معناداری به دست آمده از آزمون انجام میشود. به این صورت که اگر مقدار سطح معناداری (P-Value) کمتر از 5 درصد باشد، فرضیه تحقیق در سطح 95 درصد و اگر کمتر از 1 درصد باشد فرضیه در سطح 99 درصد تایید میشود.
1-1 پرسشهای اصلی و فرعی تحقیق
دراین پژوهش، به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا مسیر ومیزان تغییراظهارنظر حسابرسی نسبت به سال قبل، میتواند بر به موقعبودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت تاثیر بگذارد؟ در این مورد، در این تحقیق به سه روش به این موضوع پرداخته می شود اولا ماهیت تعدیل اظهارنظر حسابرسی بررسی می شود و با در نظر گرفتن اینکه، آیا انواع مختلف گزارش ها ممکن است روی به موقع بودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت اثر بگذارد؟ ثانیا به جای اینکه تنها ماهیت این گزارش را در سال جاری بررسی شود تغییر در اظهارنظر حسابرسی را آزمایش می شود. همین رابطه میان اظهارنظر حسابرسی و به موقع بودن درآمدها در این جامعه مورد بررسی قرار می گیرد که در برگیرنده تعدادی از تغییرات منظم می باشد (Haw et al. 2003).