اطلاعاتی که در صورت سود و زیان ارائه میشود
صورت سود و زیان باید حداقل حاوی اقلام اصلی زیر باشد
الف . درآمدهای عملیاتی،
ب . هزینههای عملیاتی،
ج . سود یا زیان عملیاتی،
د . هزینههای مالی،
ﻫ . سایر درآمدها و هزینههای غیرعملیاتی،
و . مالیات بردرآمد،
ز . سود یا زیان فعالیتهای عادی،
ح . اقلام غیرمترقبه،
ط . سهم اقلیت، و
ی . سود یا زیان خالص.
علاوه بر موارد بالا، ممکن است به موجب سایر استانداردهای حسابداری، ارائه اقلام اصلی و جمع های فرعی دیگری در صورت سود و زیان الزامی باشد یا برای ارائه عملکرد مالی واحد تجاری به نحو مطلوب ضرورت داشته باشد.
هر واحد تجاری که هزینههای عملیاتی را بر حسب کارکرد طبقهبندی کند باید اطلاعات اضافی را درباره ماهیت هزینهها شامل هزینه استهلاک و هزینههای پرسنلی، افشای اطلاعات کند.
از آنجا که اطلاعات مربوط به ماهیت هزینهها در پیشبینی جریانهای نقدی آتی مفید است، چنانچه از روش طبقهبندی بر مبنای کارکرد هزینه استفاده شود، اقلام تشکیل دهنده هزینهها برحسب ماهیت نیز افشای اطلاعات میشود.
کلیه واحدهای تجاری که اوراق سهام آنها به عموم عرضه شده یا در جریان انتشار عمومی است باید عایدی هر سهم برای دوره تحت پوشش صورتهای مالی را در صورت سود و زیان یا در یادداشت های توضیحی افشای اطلاعات کنند.
صورت سود و زیان جامع به عنوان صورت مالی اساسی، باید کل درآمدها و هزینههای شناسایی شده طی دوره را که قابل انتساب بهصاحبان سرمایه است، به تفکیک اجزای تشکیلدهنده آنها نشان دهد.
هدف از تهیه صورت سود و زیان و صورت سود و زیان جامع، ارائه کلیه درآمدها و هزینههای شناسایی شده طی دوره مالی میباشد. تمرکز اصلی صورت سود و زیان دوره بردرآمدها و هزینههای عملیاتی است. درآمدها و هزینهها تنها در مواردی در صورت سود و زیان منعکس نمیشود که به طور مشخص به موجب استانداردهای حسابداری مستقیماً به حسابحقوق صاحبان سرمایه منظور شود. از آنجایی که برای تصمیمگیری اقتصادی استفادهکنندگان صورتهای مالی، آگاهی از کلیه جنبههای عملکرد مالی واحد تجاری طی دوره ضرورت دارد، لازم است کلیه درآمدها و هزینههای شناسایی شده طی آن دوره مورد ملاحظه قرار گیرد. بدینلحاظ همانگونه که در مفاهیم نظری گزارشگری مالی مقرر شده، تهیه و ارائـه صورت مالی اساسی جدید با عنوان ” صورت سود و زیان جامع“ لازم است تا میزان افزایش یا کاهش حقوق صاحبان سرمایه از بابت درآمدها و هزینههای مختلف دوره نشان داده شود.
1-1 پرسشهای اصلی و فرعی تحقیق
دراین پژوهش، به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا مسیر ومیزان تغییراظهارنظر حسابرسی نسبت به سال قبل، میتواند بر به موقعبودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت تاثیر بگذارد؟ در این مورد، در این تحقیق به سه روش به این موضوع پرداخته می شود اولا ماهیت تعدیل اظهارنظر حسابرسی بررسی می شود و با در نظر گرفتن اینکه، آیا انواع مختلف گزارش ها ممکن است روی به موقع بودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت اثر بگذارد؟ ثانیا به جای اینکه تنها ماهیت این گزارش را در سال جاری بررسی شود تغییر در اظهارنظر حسابرسی را آزمایش می شود. همین رابطه میان اظهارنظر حسابرسی و به موقع بودن درآمدها در این جامعه مورد بررسی قرار می گیرد که در برگیرنده تعدادی از تغییرات منظم می باشد (Haw et al. 2003).
صورت جریان وجوه نقد باید منعکس کننده جریانهای نقدی طی دوره تحت سرفصلهای اصلی
زیر باشد
ـ فعالیتهای عملیاتی،
ـ بازده سرمایهگذاریها و سود پرداختی بابت تأمین مالی،
ـ مالیات بر درآمد،
ـ فعالیتهای سرمایهگذاری، و
ـ فعالیتهای تأمین مالی.
در ارائـه جریانهای نقدی، رعایت ترتیب سرفصلها به شرح بالا و نیز ارائـه جمع جریانهای نقدی منعکس شده در هر سرفصل و جمع کل جریانهای نقدی قبل از سرفصل فعالیتهای تأمین مالی ضرورت دارد.
صورت جریان وجوه نقد همچنین باید شامل صورت تطبیق مانده اول دوره و پایان دوره وجه نقد باشد. صورت تطبیق مزبور باید هرگونه تفاوتهای ارزی ناشی از ماندههای وجه نقد ارزیکه به سود و زیان منظور شده است منجمله تفاوتهای ارزی ناشی از تسعیر جریانهای نقدی واحدهای تجاری فرعی خارجی به نرخهایی غیر از نرخ تاریخ ترازنامه و سایر گردشهای مربوط را نشان دهد .
اطلاعات زیر باید در یادداشتهای توضیحی واحد تجاری افشای اطلاعات شود
الف . تصریح اینکه صورتهای مالی براساس استانداردهای حسابداری تهیه شده است،
ب . رویههای حسابداری اعمال شده درخصوص معاملات و رویدادهای با اهمیت،
ج . مواردی که افشای آنها طبق استانداردهای حسابداری الزامی شده و در بخش دیگری از صورتهای مالی ارائه نشده است، و
د . موارد دیگری که در صورتهای مالی اساسی ارائه نشده است، لیکن افشای آنها برای ارائه مطلوب ضرورت دارد
یادداشتهای توضیحی باید به نحوی منظم ارائه شود. هر قلم مندرج در ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت سود و زیان جامع و صورت جریان وجوه نقد باید به یادداشتهای توضیحی مربوط عطف داده شود.
یادداشتهای توضیحی شامل اطلاعات تشریحی و جزئیات بیشتری از اقلام منعکس شده در صورتهای مالی اساسی است ضمن اینکه اطلاعات دیگری از قبیل بدهیهای احتمالی و تعهدات را ارائه میکند. این یادداشتها شامل موارد افشای الزامی یا توصیه شده براساس استانداردهای حسابداری یا سایر موارد افشای اطلاعات است که برای دستیابی به ارائه مطلوب ضرورت دارد.
برای کمک به درک صورتهای مالی و مقایسه آن با صورتهای مالی واحدهای تجاری دیگر، یادداشتهای توضیحی عموماً به ترتیب زیر ارائه میشود.
الف. تصریح اینکه صورتهای مالی طبق استانداردهای حسابداری تهیهشده است،
ب . مبنا یا مبانی اندازهگیری و رویههای حسابداری مورد استفاده،
ج . اطلاعات تکمیلی درباره اقلام ارائه شده در صورتهای مالی اساسی به ترتیب صورتهای مالی و به ترتیب اقلام اصلی ارائه شده در آنها، و
د . سایر موارد افشا، شامل
1 . بدهیهای احتمالی، تعهدات و سایر اطلاعات مالی، و
2 . اطلاعات غیرمالی
الف) افشای رویه های حسابداری
موارد زیر باید در بخش اهم رویههای حسابداری یادداشتهای توضیحی تشریح شود
الف . مبنا یا مبانی اندازهگیری مورد استفاده در تهیه صورتهای مالی، و
ب . کلیه رویههای حسابداری لازم برای درک مناسب صورتهای مالی
علاوه بر رویههای حسابداری خاص بکار رفته در تهیه صورتهای مالی، آگاهی از مبنا یا مبانی اندازهگیری مورد استفاده در تهیه این صورتها (بهای تمام شده یا ارزش جاری) برای استفادهکنندگان مهم است. چنانچه در تهیه صورتهای مالی بیش از یک مبنای اندازهگیری بکار گرفته شود (برای مثال در مواردی که برخی از داراییهای ثابت مشهود تجدید ارزیابی میشود) مشخص کردن آن دسته از داراییها و بدهیهایی کفات می کند که هر یک از مبانی اندازهگیری در مورد آنها بکار رفته است (استاندارد های حسابداری، سازمان حسابرسی، 1389).
ب) سایر موارد افشا
واحد تجاری باید موارد زیر را نیز در یادداشتهای توضیحی افشای اطلاعات کند
الف . اقامتگاه و شکل حقوقی واحد تجاری، کشور محل فعالیت آن و نشانی مرکز ثبت شده (یا محل اصلی فعالیت چنانچه متفاوت از کشور محل ثبت باشد)،
ب . شرحی از ماهیت عملیات واحد تجاری و فعالیتهای اصلی آن،
ج . نام واحد تجاری اصلی و واحد تجاری اصلی نهایی گروه، و
د . تعداد کارکنان در پایان دوره یا میانگین تعداد آنها طی دوره (استاندارد های حسابداری، سازمان حسابرسی، 1389).
1-1 پرسشهای اصلی و فرعی تحقیق
دراین پژوهش، به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا مسیر ومیزان تغییراظهارنظر حسابرسی نسبت به سال قبل، میتواند بر به موقعبودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت تاثیر بگذارد؟ در این مورد، در این تحقیق به سه روش به این موضوع پرداخته می شود اولا ماهیت تعدیل اظهارنظر حسابرسی بررسی می شود و با در نظر گرفتن اینکه، آیا انواع مختلف گزارش ها ممکن است روی به موقع بودن افشای اطلاعات درآمدهای شرکت اثر بگذارد؟ ثانیا به جای اینکه تنها ماهیت این گزارش را در سال جاری بررسی شود تغییر در اظهارنظر حسابرسی را آزمایش می شود. همین رابطه میان اظهارنظر حسابرسی و به موقع بودن درآمدها در این جامعه مورد بررسی قرار می گیرد که در برگیرنده تعدادی از تغییرات منظم می باشد (Haw et al. 2003).