2-2-2-2- مفهوم اقتصادی سود
مفهوم اقتصادی سود همواره مورد توجه اقتصاددانان بوده است. آدام اسمیت نخستین اقتصاددانی بود که سود را به عنوان افزایش ثروت تعریف نمود. بیشتر کلاسیکها بویژه مارشال به پیروی از آدام اسمیت به مفهوم سود توجه کردند وآن را به مفهوم یا تصویری که از شیوه عملیات تجاری یا کسبوکار داشتند، مربوط نمودند. (همان).
درآغازسده بیستم ایدههایی در مورد سود ارائه شد. فیشر، لیندا لوهیکس درباره ماهیت مفهوم اقتصادی سود یک دیدگاه جدید ارائه کردند. فیشر سود اقتصادی را بدین گونه تعریف کرد: یک سلسله از رویدادها که به حالتهای مختلف مربوط میشوند: لذت بردن از سود روانی، سود واقعی وسود پولی.
سود روانی عبارت است از مصرف واقعی شخص از کالاها وخدماتی که موجب لذت روانی وتامین خواستهها میشوند. سود روانی یک مفهوم روانشناختی است که نمیتوان آن را به صورت تقریبی بیان کرد. سود واقعی عبارتست از بیان رویدادهایی که موجب بروز یا افزایش لذتهای روانی میشود. سود واقعی را میتوان به بهترین شکل ممکن از طریق هزینه زندگی اندازه گیری کرد. به بیان دیگر، با پرداخت پول برای خرید کالا یاخدمات، قبل یا بعداز مصرف، میتوان رضایت حاصل شده ازطریق لذت روانی ناشی ازسود را محاسبه کرد. از اینرو، سود روانی، سودواقعی وبهای زندگی سه مرحله متفاوت از سود هستند. سرانجام سود پولی نمایانگر همه پولهایی است که به قصد مصرف در جهت تأمین بهای زندگی دریافت میشوند. به هرحال، سود روانی اساسی ترین پایه سطح سود را تشکیل میدهد وسود پولی مرحله ای از سود است که اغلب آنراسود میدانند، فیشر تصور کرد که برای حسابداران سود واقعی (نسبت به بقیه )جنبه عملی وکاربرد بیشتری دارد (ظریففرد، 1378).
لیندال مفهوم سود را در قالب «سود تضمین شده(بهره)» بیان کرد ومقصود، افزایش مستمر کالاهای سرمایهای درطول زمان می باشد. این دیدگاه باعث شده که مفهوم پذیرفته شده سود اقتصادی درقالب مصرف به اضافه پس اندازی که انتظار میرود در طی یک دوره زمانی مشخص به وجودآید، مطرح شود.
هیکس اقتصاددان انگلیسی وبرنده جایزه نوبل با استفاده ازمفاهیم ارائه شده بوسیله فیشرولیندال، تئوری عمومی «سوداقتصادی» را ارئه نمود که میتوان آن رابدین صورت تشریح کرد که سودعبارتست از حداکثر مبلغی که یک شخص میتواند طی یک دوره زمانی مشخص به مصرف رساند، بطوری که ثروت او در پایان دوره همان ثروت اول دوره باشد (جهان خانی وظریففرد، 1378).
1-4- اهداف تحقیق
هدف اصلی این تحقیق شناخت پدیده کیفیت سود و خصوصی سازی و عوامل موثر بر آنها می باشد. هدف ویژه این تحقیق نیز بررسی تغییرات کیفیت سود به ازای پدیده خصوصی سازی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.