2-8) انواع مالیات
مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمد های جامعه به دولت و یا بخشی از سود فعالیتهای اقتصادی است که نصیب دولت می گردد.زیرا ابزار و امکانات دستیابی به این درآمد و سودها را دولت فراهم می نماید.در واقع با اجرای عادلانه قانون مالیاتها دولت آحاد مردم را به یک نوع پس انداز اجباری سوق می دهد.امروز در کلی ترین تعریف مالیات یک نوع هزینه اجتماعی بشمار می رودکه افراد جامعه به تناسب استفاده از این هزینه اجتماعی باید تقبل پرداخت آنرا نمایند.مالیات مستقیم،مالیاتی است که فردی که قانونا باید مالیات را بپردازد همان فردی است که درآمد یا سطح رفاه و مطلوبیتش در اثر وضع این مالیات کاهش می یابد.اما مالیات غیرمستقیم مالیاتی است که قانونا به فرد دیگری انتقال یافته ویا می توان آن را منتقل نمود.تعریف دیگر این دو مالیات آن است که مالیات های غیرمستقیم با ماهیت داد و ستد سروکار دارند،در حالی که مالیاتهای مستقیم با هویت طرفین آن فصلنامه تخصصی مالیات ،نشریه دانشکده امور اقتصادی و دارایی،شماره16،صفحه27
جان اسوارت میل مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم را اینگونه تعریف می کند.مالیاتهای مستقیم آن است که عینا از شخصی گرفته شود که از نظر و تمایل اصلی بر تعلقات مالیات به وی بوده است و مالیاتهای غیرمستقیم آنهایی هستند که از شخصی گرفته می شود که تمایل و انتظار بر این است که وی پرداختی خود را به حساب شخص دیگری جبران کند.در متون مالیاتی به دو شاید سه نظر در ارجح بودن مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم می توان اشاره کرد.در یک قطب از این نظریه ها گروهی قرار دارند که مالیاتهای مستقیم را از جمیع جهات مناسب تر از مالیات های غیرمستقیم تلقی کرده و اصولا اعتقاد دارند که مالیاتهای غیرمسقیم به علت عدم توانایی نظام،در تشخیص درآمدهای واقعی به اجبار بر بازارها برقرار می شوند.محور اساسی طرفداران مالیاتهای مستقیم بر هدف توزیع درآمد قرار دارد و از دیدگاه آنان مالیاتها ابزار اولیه جهت نیل به برابری و توزیع مناسب درآمدها هستند.اقتصاددانان دیگری که کاربردمالیاتها را هم از دیدگاه توزیع و برابری و همچنین تخصیص مورد توجه قرار می دهند،عمدتا ترکیبی مناسب از این دو نوع درآمد را پیشنهاد می کنند.این گروه معتقدند که مالیاتهای مستقیم به منظور ایجاد برابری برقرار می شوند،در حالی که مالیاتهای غیرمستقیم یک روش کسب درآمد برای دولت می باشد.دکتر پویان،جمشید،اقتصاد بخش عمومی(مالیاتها)چاپ دوم،انتشارات پژوهشکدهاقتصاد دانشگاه تربیت مدرس،صفحه73و74
نظام مالیاتی در ایران به دو دسته کلی مالیاتهای مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می شوند،که هر کدام شامل:
مالیاتهای مستقیم :مالیات بر درآمد(مالیات برمشاغل،مالیات بر حقوق،مالیات بر مستغلات،مالیات بر شرکتها،مالیات بر کشاورزی) مالیات بر ثروت(مالیات بر ارث، نقل و انتقالات)
مالیاتهای غیرمستقیم: مالیات بر واردات(حقوق گمرکی ،سود بازرگانی،حق ثبت سفارش،درصدی از ارزش خودروهای خارجی، سایر )مالیات بر مصرف و فروش(نوشابه،سیگار،حق اشتراک تلفنهای خودکار،فرآورده های نفتی،درصد ارزش خودروهای داخلی و انتقالات آن، سایر )
هدف از این تحقیق کاربردی اثبات وجود تفاوت بین مالیات بر درآمد شخصیت اقتصادی و مالیات بر درآمد شخصیت های قانونی مجزای گروه شرکتها می باشد ، و در ادامه تجزیه و تحلیل علل اختلاف و ارائه پیشنهاداتی به سازمان امور مالیاتی کشور برای اتخاذ سیاست مالیاتی مناسب که دارای بیشترین کارایی بوده و مانع ازاستفاده گروههای تجاری از ابزارهای مختلف جهت مدیریت سود ، فرار و اجتناب مالیاتی می شود .چرا که شاهد افزایش روز افزون شرکتهای فرعی و وابسته در کشور هستیم و می توان با اتخاذ سیاستهای درست و قانونی شاهد افزایش میزان درآمد مالیاتی کشور بود که سهم عظیمی از درآمد دولت را به خود اختصاص میدهد، و افزایش این درآمد نیز دارای پیامدهای اجتماعی مثبت بوده و نهایتا باعث افزایش رفاه اجتماعی می شود.