پایان نامه ارتباط بین تعداد شرکتهای فعال در یک صنعت و محافظه کاری در گزارشگری مالی

2-2

. مفید بودن اطلاعات مالی

در مفاهیم نظری گزارش­گری مالی هدف از ارائه اطلاعات مالی به صورت زیر بیان شده است؛ “هدف‌صورتهای‌مالی‌عبارت‌ازارائـه‌اطلاعاتی‌تلخیص‌وطبقه‌بندی‌شده‌درباره‌وضعیت‌مالی‌، عملکرد مالی‌وانعطاف‌پذیری‌مالی‌واحدتجاری‌است‌که‌برای‌طیفی‌گسترده‌ازاستفاده‌کنندگان‌ صورتهای‌مالی‌ دراتخاذتصمیمات‌اقتصادی‌مفیدواقع‌گردد.“^[1] در حقیقت صورت­های مالی بیانگر اطلاعاتی از واحد تجاری هستند که به عموم استفاده کنندگان منتشر می­شوند. استفاده کنندگان اطلاعات مالی بسیار متنوع هستند. اطلاعات مالی در صورتی برای عموم استفاده کنندگان مفید خواهند بود که دارای خصوصیات کیفی باشند. شکل شماره(1) خلاصه­ای از خصوصیات کیفی اطلاعات مالی را نشان می­دهد.  همانطور که مشاهده می­شود خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با اطلاعات مالی، قابل اتکا بودن و مربوط بودن هستند. یکی از مهمترین خصوصیات کیفی قابل اتکا بودن، محافظه کاری است از آن به عنوان اصل احتیاط یاد شده است.

2-3. مفهوم محافظه­کاری

محافظه­کاری به طورسنتی باضرب المثل «هیچ سودی شناسایی نکنید ، اما همه­ی                       زیان­هاراشناسایی کنید » بیان شده است  (رضازاده و آزاد به نقل از بلیاس1924^[1]). علی­رغم فقدان تعریف جامعی از محافظه­کاری، در ادبیات حسابداری، دو ویژگی مهم محافظه­کاری مورد بررسی قرار گرفته است. نخست، وجود جانبداری در ارائه­ی کمتر از واقع ارزش دفتری نسبت به ارزش بازارِ آن که توسط اهلسون^[2] (1995) عنوان شده است. دوم، تمایل به تسریع در شناسایی زیان­ها و به تعویق انداختن شناسایی سود­ها که توسط باسو (1997) بیان شده است. واتس (2003) بیان کرد که محافظه کاری تاییدپذیری متفاوت مورد نیاز برای شناسایی سودها در مقابل زیان­ها می­باشد. در بیانیه مفاهیم حسابداری شماره­ی دو نیزبرای تشریح محافظه­کاری چنین آمده است:” اگردوبرآوردازیک مبلغ دریافتنی یاپرداختنی آتی وجودداشته باشدواحتمال وقوع هردویکسان باشد؛ محافظه­کاری استفاده از برآوردی را دیکته می­کندکه کمترخوشبینانه است”(هیات استانداردهای حسابداری مالی، 1980 ).

باسو (1997) محافظه کاری را گرایش حسابداری به الزام درجه­ بالاتری از تائید­پذیری برای شناسایی اخبار خوب در مقایسه با میزان تائیدپذیری لازم برای شناسایی اخبار بد تعریف کرده است. که این موضوع منجر به کم­نمایی سود و در نتیجه دارایی­ها می­شود. کمیته فنی سازمان حسابرسی ایران(1386) بیان می­کند که تهیه کنندگان صورت­های مالی با ابهاماتی که به گونه­ای اجتناب­ناپذیر بر بسیاری از رویدادها و شرایط سایه افکنده است، برخورد می­کنند. نمونه این ابهامات شامل قابلیت وصول مطالبات، عمرمفید احتمالی دارایی­های ثابت و تعداد و میزان ادعاهای مربوط به ضمانت کالای فروش رفته می­باشد. چنین مواردی با رعایت احتیاط در صورت­های مالی و همراه با افشای ماهیت و میزان آنها بررسی می­شود. «احتیاط عبارتست از کاربرد درجه­ای از مراقبت که در اِعمال قضاوت برای برآوردهای حسابداری در شرایط ابهام مورد نیاز است، به گونه­ای که درآمدها یا داراییها بیشتر از واقع و هزینه­ها یا بدهی­ها کمتر از واقع نشان داده نشوند.» در واقع محافظه کاری را می­توان محصول ابهام دانست. هرگاه حسابداران با ابهام روبرو شوند، محافظه کاری را به کار می برند. از نظر این کمیته، اعمال احتیاط نباید منجر به ایجاد اندوخته­های پنهانی یا ذخایر غیر ضروری گردد یا داراییها و درآمدها را عمداً کمتر از واقع و بدهی­ها و هزینه­ها را عمداً بیشتر از واقع نشان دهد، زیرا این امر موجب نقض بی­طرفی می­شود. از دیدگاه تهیه کنندگان صورت های مالی، محافظه­کاری کوششی است برای انتخاب روشی از روشهای پذیرفته شده­ی حسابداری که به یکی از موارد زیر منتج شود (شباهنگ، 1387، ص 54):

1. شناخت کندتر درآمدها،
2. شناخت سریعتر هزینه ها،
3. ارزشیابی کمتر دارایی ها و
4. ارزشیابی بیشتر بدهی ها.

در تعریف­های بالا، یک نقطه مشترک وجود دارد که همان اشاره به تأثیر­گذاری              محافظه­کاری بر فرآیند تصمیم­گیری استفاده­کنندگان صورت­های مالی است. به طور کلی، هدف محافظه­کاری جلوگیری از تصمیم­گیری­های نادرست از سوی سرمایه­گذاران و سایر                  استفاده­کنندگان از صورت­های مالی است. از دیدگاه تئوری نمایندگی که حقوق و مزایای مدیران را به سود گزارش شده مرتبط می داند، مدیران انگیزه­های قوی برای پنهان کردن اخبار بدی که موجب کم شدن سود می شود دارند. بنابراین، می توان محافظه­کاری را سازوکاری برای کنترل انگیزه­های مدیران به منظور گزینش بیش از واقع سود تلقی کرد(شوروزی و خاندوزی، 1387).

محافظه کاری در گزارش­گری مالی مزایایی دارد که که شاید از دیدگاه منتقدان پنهان مانده است این مزایا را می­توان در قسمت بعدی (دیدگاههای  محافظه کاری) خلاصه کرد.

ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﺑﻪﻋﻨﻮان اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﺮﮐﺘﻬﺎ ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ اﻃﻼﻋـﺎت ﮐﺎﻣﻞ و درﺳﺖ ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﻫـﺴﺘﻨﺪ. اﻃﻼﻋـﺎت ﺣـﺴﺎﺑﺪاری در ﺻـﻮرﺗﻬﺎی ﻣـﺎﻟﯽ ﻣﺘﺠﻠـﯽ ﻣﯽﮔﺮدد، ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاران ﻫﻤﯿﺸﻪﺑﻪ ﻃـﻮر ﺛﺎﺑـﺖ و ﯾﮑﻨﻮاﺧـﺖ از اﻃﻼﻋـﺎت ﺣـﺴﺎﺑﺪاری اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺪون آﻧﮑﻪاﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ازﻧﻈﺮ ﺗﻐﯿﯿـﺮات اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪهدرروﺷـﻬﺎی ﺣﺴﺎﺑﺪاری ﺗﻌﺪﯾﻞ ﮐﻨﻨﺪ و ﯾﺎ ﺑﻪﻧﺤﻮه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪآن ﺗـﻮﺟﻬﯽ داﺷـﺘﻪﺑﺎﺷـﻨﺪ (ﻫﻨﺪرﯾﮑـﺴﻮن،1982،ص 15).

ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﻧﮕﯿﺰه دارد ﺑﺎ ﺑﻪﮐﺎرﮔﯿﺮی روﯾـﻪﻫـﺎی ﻏﯿـﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪﮐﺎراﻧـﻪ ﺣﺴﺎﺑﺪاری،رﺷﺪ ﺳﻮد ﺷﺮﮐﺖ را ﺛﺒﺎت ﺑﺨﺸﺪ. اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﻧﺘﻈﺎر ﺳﻬﺎﻣﺪاران از ﺷﺮﮐﺖ در ﺳﻨﻮات آﺗﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد( واﺗﺰ2003).

در ﺣﺴﺎﺑﺪاری ﺳﻨﺘﯽ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎری ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﺮﯾﻊ زﯾﺎن ﻫﺎ و ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ ﺑـﺎﺗﺄﺧﯿﺮ ﺳﻮدﻫﺎ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ، ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺳﻮدﻫﺎ ﺑـﻪﻣﻌﻨـﯽ ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ ﺳـﻮدﻫﺎ ﭘـﯿﺶ از وﺟﻮد ادﻋﺎی ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪدرآﻣﺪﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪﻣﻮﺟﺐ اﯾﺠﺎدآﻧﻬﺎ ﺷﺪه و ﺗﺄﯾﯿﺪﭘـﺬﯾﺮ ﺑـﻮدن آن درآﻣﺪﻫﺎ اﺳﺖ. ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﮐﺎری ﺑﯿﺎن ﮔﺮ اﯾﻦ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪﺗﻤﺎم ﺟﺮﯾﺎنﻫﺎی ﻧﻘﺪی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ درآﻣﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﯿﺶ از ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺳﻮد ـ ﺑﺮای ﻣﺜﺎل ﺷﻨﺎﺳـﺎﯾﯽ ﻓـﺮوشﻫـﺎی ﻧـﺴﯿﻪ درﯾﺎﻓـﺖ ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﻠﮑﻪﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎی ﻧﻘﺪی ﺗﺄﯾﯿﺪﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷـﻨﺪ.درادﺑﯿـﺎت ﺗﺠﺮﺑـﯽ اﯾـﻦ ﺿـﺮب اﻟﻤﺜﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت « ﺗﻤﺎﯾﻞ ﺣﺴﺎﺑﺪاران ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺎزﺑﻪ درﺟﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮی ازﺗﺎﯾﯿﺪ ﭘـﺬﯾﺮی ﺑـﺮایﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺧﺒﺎر ﺧﻮب ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺳﻮد، ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺧﺒﺎرﺑﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان زﯾﺎن » ﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ( ﺑﺎﺳﻮ،1997، ص7 ).

[1]– Bliss

[2]– Ohelssenand Folsom

[1] سازمان حسابرسی؛مفاهیم نظری گزارش گری مالی (1386)

 متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود

برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

 

 متن کامل پایان نامه